حشرات جزء دشمنان اصلی فرش شما هستند و لازم است از فرش دستبافتان در برابر آنها محافظت نمایید. حشراتی چون موریانه، بید و سوسک فرش میتوانند صدمات زیادی به فرش وارد کنند. در این میان بید زدگی یکی از بدترین آسیبهایی است که فرشها با آن مواجه میشوند. امروز درباره لزوم جدی گرفتن بید زدگی و راهکارهای پیشگیری از آن با شما صحبت میکنیم.
بید زدگی چیست؟
بسته به شرایط آب و هوایی، در مناطق گوناگون حشرات مختلفی وجود دارند که ممکن است به فرش خسارت بزنند. موریانه، جیرجیرک، ملخ، سوسک فرش و بید از جمله این حشرات هستند. از بین آنها بید از همه خطرناکتر است. این حشره از پروتئین موجود در الیاف پشمی فرش دستباف تغذیه میکند. به آسیب دیدن فرشها توسط بید، بید زدگی یا بید خوردگی میگویند. اگر نسبت به بید زدگی اقدامی صورت نگیرد، این حشره تمام فرش را از بین برده و تنها چله قالی آن را باقی میگذارد.
بید چه نوع حشره ای است؟
بید پروانهای کوچک به رنگ زرد است که تخم خود را بین الیاف فرش یا لباس پشمی میگذارد. طول این حشره از 9 تا 12 میلیمتر است. یک بید ماده میتواند طی کمتر از یک ماه 100 تخم لا به لای بافت فرش بگذارد. بیدهای نوزاد بیشتر از بیدهای بالغ به فرش خسارت میزنند. زیرا آنها برای رشد و نمو نیاز بیشتری به پروتئین موجود در الیاف فرش دارند. بیدهای نوزاد پس از بالغ شدن، دوباره تخمگذاری میکنند و این روند متوقف نمیشود.
بید زدگی همه ی فرشها را تهدید میکند؟
همانطور که اشاره شد، بید تنها از الیاف پشمی تغذیه میکند. بنابراین فرش ماشینی یا فرشهای دستباف ابریشمی دچار بید زدگی نمیشوند. پس برای آنها نگران نباشد. بید به سراغ فرشهای دستباف پشمی میرود. البته تابلوفرشهای پشمی آویخته به دیوار یا لباس و سایر منسوجات پشمی نیز در معرض تهدید بید قرار دارند.
بید خوردگی چطور ایجاد میشود؟
پروتئین کراتین که منبع تغذیه بید است تنها در الیاف پشمی وجود دارد. الیاف مصنوعی مانند آکریلیک یا پلی استر و … فاقد این پروتئین هستند. اما برخی عوامل مانند رطوبت به تشدید بید زدگی یا رشد سایر حشرات کمک میکنند. برای مثال بید زدگی در شهرهای شمالی ایران بیشتر اتفاق میافتد چون رطوبت بیشتری در محیط وجود دارد.
عامل بعدی تاریکی و ندیدن نور و هوای کافی است. توصیه میشود حتی قالیهای انبار شده هر از گاهی از حالت لوله در آورده و در معرض نور و هوای آزاد قرار داده شوند. مانند سایر حشرات بیدها نیز در دمای بالا و محیطهای گرم بیشتر رشد میکنند.
همچنین در صورت ریختن آبمیوهای شیرین یا شیر بر روی فرش، باید آن را به درستی و در اولین زمان تمیز کرد. چرا که آلودگیهایی از این دست به ایجاد بید زدگی یا افزایش آن کمک میکنند.
تشخیص بید زدگی فرش به چه صورتی است؟
بید زدگی فرش را از روی برخی نشانه‌ها میتوان تشخیص داد. از جمله این نشانه‌ها عبارت است از:
– وجود حشراتی کوچک بر روی فرش که حرکت سریعی دارند.
– وجود تارهای بسیار ریز اطراف بافت فرش. بید هنگام خوردن الیاف فرش دور آن تار میزند.
– وجود لکه‌های سفید روی فرش که به مرور عمیق شوند. بید برای نفوذ به بافت فرش دالانهایی ایجاد میکند.
– وجود لاروهای سفید رنگ ریز.
– وجود ذرات خاکستری کوچک بر روی سطح فرش. این ذرات میتوانند نشانه لارو بید باشد.
– خورده شدن گرههای پشت فرش. بید نفوذ خود را از پشت فرش آغاز کرده و ابتدا گرههای فرش را میخورد.
– از بین رفتن بافت زمینهی بخشی از فرش. بید از انتهای الیاف شروع به خوردن میکند. به طوری که الیاف ناحیه خورده شده به راحتی با دست کشیدن یا جارو کردن کنده میشوند.
فرش دستبافتان را در دوره‌های زمانی منظم چک کنید. تا نه تنها بید زدگی بلکه سایر آسیبها و صدمات را به سرعت تشخیص دهید. پیش از آنکه خسارت زیادی به فرشتان وارد شود و مجبور به پرداخت هزینههای ترمیم فرش گردید. همچنین فراموش نکنید که همه قسمتهای فرش را بررسی کنید. زیرا بید به طور منظم فرش را نمیخورد و همیشه یک جا را هدف قرار نمیدهد. ممکن است لاروهای بید در قسمتهای مختلف فرش قرار داشته باشند.
چطور از بید خوردگی فرش جلوگیری کنیم؟
- فرش یا تابلو فرش خود را در دوره‌های زمانی منظم بررسی نمایید. همچنین حداقل هفته‌ای یک بار آن را جارو کنید. زیرا بید زدگی تنها در شرایط مرطوب و نمناک ظاهر نمیشود. بلکه تاخوردگیهای فرش یا قسمتهایی که زیر مبل یا لوازم دیگر قرار گرفته‌اند نیز مستعد بید خوردگی هستند.
- اگر قصد استفاده از فرش خود را ندارید و میخواهید آن را انبار کنید، ابتدا گرد و خاک آن را بگیرید. میتوانید از مواد ضدعفونی کننده برای ضدعفونی کردن فرش استفاده کنید. جهت نتیجه‌گیری بهتر از نفتالین بهره بگیرید. به این صورت که قرصهای نفتالین را خرد کرده و لا به لای فرش قرار دهید. اما توجه داشته باشید که نفتالین مادهای بسیار سمی است. آن را در معرض دست کودکان قرار ندهید.
- هنگام استفاده از نفتالین حتما از دستکش و ماسک فیلتردار استفاده نمایید. چرا که حتی استشمام بوی نفتالین ضرر زیادی دارد. برای قرار دادن نفتالین لای فرش نیز بهتر است این کار را در محیط آزاد انجام دهید.
- فرش را در کاورهای پلاستیکی لوله نکنید. به جای آن از کاغذ یا پارچه استفاده کنید.
- اگر داخل فرش نفتالین گذاشتهاید، آن را در انبار و جایی جدا از مکانهای پر تردد خانه نگهداری کنید. همچنین هرگز فرش را در محیطهای مرطوب و نمناک قرار ندهید. بهتر است فرش در محلی خنک، فاقد رطوبت و با تهویه مناسب نگهداری شود.چنانچه تمایل به استفاده از نفتالین ندارید، میتوانید از محلولهای ضد بید موجود در بازار استفاده کنید.
اگر روی فرش آثار بید خوردگی مشاهده کردیم، چه کار کنیم؟
هنگامی که نشانه‌های بید زدگی یا موارد مشکوک را روی فرش مشاهده کردید، سریع دست به کار شوید. محل مورد نظر را محلولهای ضد بید بشویید. شاید استفاده از اسپریهای حشره کش نیز مفید باشد و مانع رشد حشرات موذی شود. بهتر است از دستکش استفاده کرده و برای مدتی محل را ترک نمایید. سپس فرش را به یک رفوگر حرفه ای بسپارید. اگر بید زدگی سطح زیادی از فرش را تحت تاثیر قرار داده، ابتدا لازم است تمام فرش سم پاشی گردد. سپس به یک قالیشویی معتبر جهت شستشو داده شده و در ادامه به رفوگر سپرده شود.
برای مبارزه با بیدها روشهای دیگری نیز وجود دارد. مثلا میتوان روزهای متوالی فرش را در هوای گرم و خشک روبروی نور خورشید یا در هوای بسیار سرد پهن کرد. خشکی و سرما به نابودی بیدها کمک میکنند.
فروشگاه تخصصی سموم بهداشتی مهندس جعفری آماده خدمت رسانی به شما هموطنان عزیز می باشد.